VnExpress lấy tin từ báo nước ngoài không ghi rõ nguồn và tên tác giả.

Hà Hiển

(HH- Sau khi đăng bài viết dưới đây khoảng một tiếng đồng hồ, người viết truy cập lại bài trên VnExpress thì thấy đã có thêm mấy chữ “theo NBC News” phía sau dòng chữ “Vũ Hà” ở cuối bài viết.  Như thế cũng là chưa đủ vì lẽ ra phải ghi thêm tên tác giả và đằng trước chữ “Vũ Hà” phải ghi thêm là “Người dịch” hoặc “Người sưu tầm” hoặc “Tổng hợp bởi”. Dù sao thì việc chỉnh sửa có tính đối phó này của VnExpress – không biết có phải do tiếp thu ý kiến nêu trong bài viết dưới đây không – cũng tốt hơn là lúc ban đầu

Và không chỉ có bài này, nếu xét vấn đề này một cách thực sự nghiêm túc và cầu thị  chứ không phải chỉ để đối phó với ý kiến độc giả thì VnExpress cũng nên soát xét lại toàn bộ các bài dịch từ báo chí nước ngoài khác, trước mắt là loạt bài về vụ xả súng ở Mỹ, để khắc phục khiếm khuyết tương tự (ví dụ như Ở ĐÂY   – hy vọng sau vài giờ nữa lại có sự chỉnh sửa thích hợp – và còn nhiều bài khác nữa) mà người viết bài này thấy không cần phải nhắc thêm.

Và nhân đây, cũng xin nói thêm rằng vấn đề này không chỉ  VnExpress, mà rất nhiều tờ báo mạng khác của Việt Nam đang mắc phải. Và có vẻ như họ coi điều này là rất bình thường, của Tây thì cứ xài vô tư (?),  mà quên rằng họ đang vi phạm những chuẩn mực cần thiết mà một người làm báo cần phải có)

———————————

Trên VnExpress vừa có bài “Giây phút đối đầu kẻ xả súng ở Washinton” , cuối bài báo có chữ Vũ Hà.

Nếu ghi như vậy, không ai có thể hiểu khác rằng Vũ Hà chính là tác giả bài báo, thậm chí có thể là người đã tiến hành phỏng vấn trực tiếp các nhân chứng của vụ thảm sát được đề cập trong bài báo.

Nếu đúng như thế thì phóng viên của ta thật là tuyệt vời, luôn luôn có mặt kịp thời ở bất kỳ sự kiện nóng nào trên thế giới.

Thế nhưng, sự thực lại không phải thế.

Bài báo tưởng là của tác giả Vũ Hà nêu trên chỉ là một bản lược dịch bài báo tiếng Anh của tác giả Andrew Rafferty trên trang NBC News (bấm vào ĐÂY để đọc nguyên văn bài báo này). (*)

Như vậy, Vũ Hà không phải là tác giả mà chỉ là người tổng hợp lại tin từ một bài báo nước ngoài rồi dịch nó sang tiếng Việt

Vì thế, lẽ ra trước cái tên “Vũ Hà” ở cuối bài viết phải có thêm mấy chữ “Người dịch và giới thiệu” đồng thời ghi thêm nguồn bài báo gốc ở nước ngoài và tên tác giả thật sự của bài báo là Andrew Rafferty để người đọc không hiểu lầm rằng Vũ Hà là tác giả bài báo.

Sưu tầm, tổng hợp, dịch các bài báo nước ngoài để cung cấp thông tin cho độc giả là điều đáng hoan nghênh, nhưng công việc này không thể so sánh được với công sức của các tác giả, những người đến hiện trường, trực tiếp phỏng vấn, và viết bài.

Cách “làm báo” nhập nhèm, biến của người thành của mình bằng cách dịch các bài báo nước ngoài và biến người dịch thành tác giả đang được làng báo mạng Việt Nam áp dụng khá phổ biến mà “bài báo” trên VnExpress này chỉ là một ví dụ điển hình. (**).  Cố tình hay vô tình không ghi tên tác giả thật sự của các bài báo là thể hiện sự thiếu trân trọng đối với công sức của họ, chưa nói là vi phạm pháp luật về bảo hộ quyền tác giả.

Tiếc rằng điều tối thiểu này lại mắc phải ở giới cầm bút !

_____________________________________________________________________________

(*) Để bạn đọc tiện so sánh, xin trích hai đoạn bằng tiếng Anh trên bài gốc của tác giả Andrew Rafferty và các đoạn tương ứng bằng tiếng Việt trong bài đăng trên VnExpress:

1) More than a dozen people were shot in the Monday morning rampage, including a man who was standing next to Navy Commander Tim Jirus.

Hơn mười người bị trúng đạn vào buổi sáng thứ hai đầu tuần không yên ả, trong đó có một người đứng cạnh trung tá Hải quân Tim Juris.

 2) “I said I heard some things earlier, I don’t know if they were gun shots. And then I heard two more gunshots and it hit the guy next to me and not me.”

“Tôi nói với anh ấy là tôi đã nghe thấy tiếng gì đó từ sớm, tôi không biết có phải tiếng súng không. Và sau đó tôi nghe thấy thêm hai tiếng súng vang lên và người đứng ngay cạnh tôi trúng đạn, còn tôi thì không…”

Và rất nhiều đoạn khác nữa…

(**)  Đọc thêm:  “Mẹ Đặng Thái Sơn kể chuyện đời” – VNN có nên xin lỗi tác giả?